Centar za građansko obrazovanje (CGO) je, danas u okviru projekta “Evropski kafe” organizovao sastanak predstavnika/ca nevladinih organizacija sa predstavnicima opozicije građanske profilacije, a u svijetlu pregovora Evropske unije i Crne Gore, na temu „Žive li evropske vrijednosti u Crnoj Gori i na koji način se građanska opozicija bori za njih?“.
Sastanku sa predstavnicima/cama nevladinih organizacija po principu World Café metode prisustvovali su Miodrag Lekić, predsjednik DEMOS-a, Aleksa Bečić, predsjednik Demokrata Crne Gore i Dritan Abazović, potpredsjednik Građanskog pokreta URA.
Evropski kafe je otvorila Daliborka Uljarević koja je podsjetila da „Proces EU integracije, koji i dalje uživa značajno povjerenje crnogorske javnosti, u suštinskom smislu može se sprovesti samo kroz potpunu održivost građanskog koncepta države i društva. Upravo zato, čini se ključnim precizno definisati ulogu građanske opozicije u procesu konstituisanja Crne Gore kao dijela porodice EU, osvajanju temeljnih evropskih vrijednosti ali i radu na oblikovanju funkcionalne vladavine prava“.
Ona je dodala da se Crna Gora kroz integrativne procese u kojima učestvuje mijenja.
„Ne toliko brzo i sadržajno kako bi to bilo optimalno, ali se mijenja. Uostalom, i tekući pregovori vlasti i opozicije, i nove političke partije koje donose nove ljude i pristupe, su neki od pokazatelja tih promjena. Naravno, tu su i brojni izazovi i kvalitet odgovora građanske opozicije na te izazove će značajno uticati na dalju dinamizaciju demokratizacije i evropeizacija, a imajući u vidu da monopoli vlasti slabe i da je tim prije potrebno kako pojačati nadzor nad zloupotrebama državnih resursa i obezbijediti uslove za povratak povjerenja u izborni proces, tako i promovisati i zivjeti evropske vrijednosti koje mogu biti jedina zdrava osnova razvoja crnogorskog drustva, nezavisno od toga ko će personalno činiti vlast, ali nije i ne treba da nam bude svejedno ko će biti neka nova vlast“, naglasila je Uljarević.
Dritan Abazović, potpredsjednik Građanskog pokreta URA se osvrnuo na multietničku dimenziju Crne Gore i kako se etničko transponira u građanski izraz koji obezbijeđuje očuvanje identiteta i zalaganje za evropeizaciju. On je istakao da čak i Evropska unija ima malu krizu vrijednosti i da je nastala kao “produkt želje da ono što je uništeno u moralnom smislu u prošlom vijeku bude ponovo izgrađeno i da kao nadzajednica štiti stanovništvo”.
Prema njegovim riječima “nedostatak političke ventilacije umnogome usporava proces usvajanja evropskih vrijednosti u Crnoj Gori, koje su univerzalne i temeljne” i izrazio žaljenje što su “ljudi u Crnoj Gori zloupotrijebljeni od strane političkih elita, sa nametnutim mišljenjem da svi oni koji nemaju iste etničke osobine predstavljaju neprijatelje i na taj način ostaju u getu”.
Miodrag Lekić, predsjednik DEMOS-a je podsjetio na evropske vrijednosti koje su u osnovi EU i koje je i danas čine uticajnim akterom na međunarodnoj sceni, iako i ona vodi raspravu o istim. Prema njegovim riječima takozvani “Balkan ekspres” u kojem se nalaze Crna Gora, Srbija, Bosna i Hercegovina, Makedonija i Turska dijeli neke od izazova pri čemu naglašava da Crna Gora nije imala istoriju građanske kulture i da je neophodno “izgraditi kolektivni konsenzus o vrijednostima i demistifikovati politiku da ne bude posmatrana kao aktivnost kojom će se ostvarivati privilegije već kao borba za opšte dobro” i da na tome moraju raditi nove građanske partije. Kultura mora dati doprinos da se izbjegne etnocentrična stvarnost, smatra Lekić i dodaje da “građansko ne negira nacionalno”.
Aleksa Bečić, predsjednik Demokrata Crne Gore je govorio o naporima koji se ulažu u prevazilaženje podjela u Crnoj Gori i uspostavljanje vrijednosti socijalne pravde. On je istakao da je uvijek najlakše graditi podršku na identitetskim pitanjima ali i upozorio da je to najopasnije, jer u tom slučaju uskostranački interesi nadvladavaju interes građana. On smatra da je pored ostalih evropskih vrijednosti veoma bitno obnoviti princip odgovornosti koji je u našem društvu “žestoko narušen”.
“Ekonomske reforme moraju biti bolne, a ljudi u Crnoj Gori žele da vide kako funkcioniše pravna država”, naglasio je Bečić.
U toku prethodne godine, CGO je organizovao četiri sastanka između predstavnika civilnog društva i nacionalnih i međunarodnih donosioca odluka, u okviru Evropskog kafea. Gosti Evropskog kafea bili su: ambasador Mitja Drobnič, šef Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, Aleksandar Andrija Pejović, glavni pregovarač za vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore EU, Gudrun Elizabet Štajnaker, ambasadorka SR Njemačke u Crnoj Gori i Zoran Pažin, ministar pravde u Vladi Crne Gore.
Cilj Evropskog kafea je kreiranje platforme za otvorene i plodonosne neformalne diskusije koje će doprinijeti unaprijeđenju saradnje organizacija civilnog društva i institucija, inteziviranju komunikacije, mapiranju postojećih izazova i definisanju prijedloga za njihovo prevazilaženje, kao i informisanje o posebnim aspektima procesa pristupanja Crne Gore EU, a kroz diskusiju predstavnika NVO u Crnoj Gori i različitih aktera tog zahtijevnog i složenog procesa. U toku 2016. ćemo organizovati nekoliko skupova na kojima će govoriti predstavnici crnogorskih institucija, pregovaračke strukture, diplomatskog kora, političkih donosilaca odluka i drugi domaći i međunarodni eksperti iz ove oblasti.
Sastanku je prisustvovalo 25 predstavnika organizacija civilnog društva.
Centar za građansko obrazovanje
