Glavni cilj Strategije za Jadransko-jonski region (EUSAIR), koja je usvojena na međunarodnoj konferenciji u Briselu, 18. novembra 2014. godine, je da promoviše ekonomski i društveni prosperitet i rast u regionu, kroz unapređenje njene atraktivnosti, konkurentnosti i povezivanja, a prije svega da podstakne integraciju Zapadnog Balkana u EU, što je za Crnu Goru od posebne važnosti. U okviru EUSAIR-a učestvuje 9 zemalja članica (Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Grčka, Hrvatska, Italija, Sjeverna Makedonija, Slovenija, Srbija).
Saradnja se odvija u okviru četiri tematska stuba, koja koordiniraju zemlje članice EUSAIR-a i to:
Plavi rast (Crna Gora i Grčka)
Povezivanje regiona (Italija, Srbija i Sjeverna Makedonija)
Kvalitet životne sredine (Bosna i Hercegovina i Slovenija)
Održivi turizam (Albanija i Hrvatska)
EUSAIR-om upravlja Upravni odbor koji čine koordinatori tematskih stubova, nacionalni koordinatori i nacionalni koordinatori za fondove Evropske unije, kao i predstavnici Evropske komisije i strateškog projekta „Jedinica za podršku – podrška upravljanju Strategijom Evropske unije za Jadransko-jonski region (EUSAIR)-Facility Point’’. Na nivou Crne Gore, EUSAIR koordinira Ministarstvo vanjskih poslova i Kancelarija za evropske integracije, kao institucije iz kojih su imenovani nacionalni koordinatori, dok u proces sprovođenja učestvuju resorna ministarstva u čijoj su nadležnosti 4 tematske oblasti koje pokriva ova makro-regionalna strategija.
Proces sprovođenja i koordinacija EUSAIR-a, kontinuirano se odvija u okviru nacionalne Radne grupu za sprovođenje EUSAIR-a, u kojoj su uključeni predstavnici Ministarstva vanjskih poslova, Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Ministarstva kapitalnih investicija, Instituta za biologiju mora, Privredne komore i Nacionalne turističke organizacije. Više informacija o EUSAIR možete naći na zvaničnom sajtu: https://www.adriatic-ionian.eu.
Projekat „Podrška upravljanju Strategijom Evropske unije za Jadransko-jonski region (EUSAIR)-Facility Point’’ predstavlja četvrti prioritet Jadransko-jonskog transnacionalnog programa (ADRION) 2014-2020. Svrha projekta je da se tehnički pomogne realizacija aktivnosti u okviru četiri stuba EUSAIR-a. Projekat se sprovodi od 1. maja 2016. do 31. decembra 2022. dok je projektni partner u Crnoj Gori Kancelarija za evropske integracije. Strateški projekat ima vodećeg partnera (Sloveniju) i osam projektnih partnera (četiri članice EU: Grčka, Hrvatska, Italija i Slovenija i četiri zemlje korisnice IPA: Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Srbija).
Više informacija o Strategiji EU za Jadransko-jonski region i projektu EUSAIR Facility Point, kao i zvanična dokumenta, možete naći na zvaničnim stranicama https://www.adriatic-ionian.eu/ i https://eusairfacilitypoint.adrioninterreg.eu/ .
Na trećem Forumu Strategije Evropske unije za Jadransko-jonski region održanom 23. maja 2018. godine u Kataniji, Crna Gora je preuzela jednogodišnje predsjedavanje EUSAIR strategijom i Jadransko-jonskom inicijativom. Crna Gora je bila prva zemlja koja je predsjedavala EUSAIR-om, a nije članica EU, što je od velike važnosti za Crnu Goru i za region, imajući u vidu da EUSAIR služi kao jedan od mehanizama koji pružaju podršku procesu pristupanja Evropskoj uniji. U fokusu crnogorskog predsjedavanja EUSAIR-om bile su oblast Plavog rasta i Održivog turizma, uspostavljanje finansijskog dijaloga u zemljama koje nisu članice EU, a učestvuju u sprovođenju EUSAIR-a, unapređenje vidljivosti Strategije, jačanje postojećih koordinacionih mehanizama na svim nivoima, kao i stvaranje sinergija sa drugim (regionalnim i ostalim) inicijativama/organizacijama. Crna Gora je uspješno predsjedavanje obilježila organizacijom i održavanjem IV EUSAIR Foruma u Budvi (7-8. maja 2019. godine) koji je okupio više od 600 učesnika iz različitih oblasti i sektora, kao i veliki broj visokih zvanica iz zemlje, regiona i Evropske unije.
Tokom crnogorskog predsjedavanja EUSAIR-om pokrenut je niz inicijativa, od čega je najvažnija inicijativa određivanja makroregionalnih prioriteta koji će biti predloženi Evropskoj komisiji radi inkorporiranja u najvažnija programska dokumenta za novu Finansijsku perspektivu (2021-2027) samim tim i programska dokumenta za IPU III. U prvom nacrtu IPA III programskog okvira, Evropska komisija je uvrstila reference vezane za EUSAIR kao ključne prioritete. U pomenutom dokumentu je navedeno da su tematski prioriteti u okviru 3. prozora komplementarni s prioritetima nove kohezione politike (pametna, zelena i povezana Evropa), kao i da su povezani s prioritetima koji su definisani u okviru EUSAIR struktura.
Slovenija je trenutna predsjedavajuća zemlja do 1. juna 2021. godine, a prioriteti prepoznati slovenačkim programom predsjedavanja usmjereni su na zelenu povezanost i nastavak podrške zemljama Zapadnog Balkana koje učestvuju u sprovođenju EUSAIR-a u daljem procesu pristupanja EU.
Kontakti:
Ivana Glišević Đurović
Kancelarija za evropske integracije
Zamjenica glavne pregovaračice/Nacionalne IPA koordinatorke i EUSAIR Nacionalni koordinator
E-mail: ivana.glisevic@gsv.gov.me
Bojan Vujović
Kancelarija za evropske integracije
Savjetnik zamjenica glavne pregovaračice/Nacionalne IPA koordinatorke
E-mail: bojan.vujovic@gsv.gov.me
Tatjana Bošković
Kancelarija za evropske integracije
Načelnica Odsjeka za horizontalna I strategijska pitanja
E-mail: tatjana.boskovic@gsv.gov.me
Miloš Mugoša
Kancelarija za evropske integracije
Projektni službenik
E-mail: milos.mugosa@gsv.gov.me
