Peer review misija Evropske komisije u Crnoj Gori održana je u periodu 25-29. januara. Misiju je organizovala Evropska komisija, putem Instrumenta tehničke pomoći i razmjene informacija (TAIEX), u saradnji s Kancelarijom za evropske integracije.
Cilj misije je bio da procijeni kapacitet Crne Gore za upravljanje granicom na strateškom, političkom, upravljačkom, administrativnom i operativnom nivou. Misija je bila važna u kontekstu sprovođenja Strategije IUG za period 2020-2024, imajući u vidu da integrisano upravljanja granicom predstavlja značajnu oblast pregovaračkog procesa s Evropskom unijom u poglavlju 24 – Pravda, sloboda i bezbjednost. Tokom sastanaka održanih u okviru misije je bilo riječi i o novostima u vezi s razvojem evropskog koncepta integrisanog upravljanja granicom i njegovom primjenom u nacionalnim strategijama. Peer review misija je takođe bila prilika za razmatranje stepena realizacije preporuka s prethodnih misija na ovu temu, organizovanih 2018. i 2019.godine.Misiju je predvodio nezavisni ekspert iz Finske, a učešće su uzeli relevantni predstavnici Ministarstva unutrašnjih poslova, Uprave policije i Uprave carina. U okviru misije organizovan je i sastanak predstavnika Uprave policije s predstavnicima Evropske agencije za graničnu i obalsku stražu – Frontex. Misija je bila organizovana na daljinu, u onlajn formatu, usljed ograničenja putovanja zbog kojih direktna posjeta lokacijama nije bila moguća.
Zatvarajući misiju, načelnik Odsjeka za politička pitanja EU u Kancelariji za evropske integracije Miloš Radonjić je istakao značaj misije za dalji tok pregovora u poglavlju 24 – Pravda, sloboda i bezbjednost, prvenstveno u kontekstu ispunjavanja privremenih mjerila u ovom poglavlju. S tim u vezi, Radonjić je ukazao da se Crna Gora u kontinuitetu priprema za najveći izazov koji nas očekuje u procesu pridruživanja Crne Gore EU, a to je priprema za preuzimanje nadležnosti nadzora vanjskih granica EU, što podrazumijeva sprovođenje značajnih aktivnosti na podizanju standarda u dijelu bezbjednosti, kroz intenzivnu saradnju sa susjednim zemljama.
Načelnik Odjeljenja za IUG u Ministarstvu unutrašnjih poslova i predsjednik Državne komisije za granicu Milan Paunović je istakao da je misija bila prilika da se zajednički sagleda ostvareni napredak u ovoj oblasti s aspekta evropskih standarda u nadzoru granica, te da će Ministarstvo unutrašnjih poslova temeljno sagledati preporuke iz izvještaja s misije u cilju unapređenja sveukupnog stanja u ovoj oblasti u cilju prevazilaženja identifikovanih izazova.
Predstavnica Evropske komisije Tatiana Romon je istakla da je misija specifična zbog činjenice da je zbog objektivnih okolnosti izazvanih pandemijom COVID-19 organizovana na daljinu, u onlajn formatu, što je modalitet koji je prvi put na Zapadnom Balkanu realizovan upravo sa Crnom Gorom. Naglasila je važnost redovnog zajedničkog sagledavanja stanja u ovoj oblasti, u cilju dostizanja što većeg nivoa usklađenosti sa standardima EU. Zahvalila je svim učesnicima na strpljenju i saradnji, te ocijenila misiju uspješnom, dodavši da je ekspert uspio steći jasniju sliku o stanju u oblasti IUG, na osnovu čega će sačiniti izvještaj.
Nezavisni ekspert iz Finske, Arto Niemenkari, je zahvalio na otvorenoj i plodonosnoj saradnji s crnogorskim institucijama tokom ove, kao i tokom prethodno realizovanih misija. Pohvalio je napredak koji je ostvaren u periodu nakon organizacije prethodne misije u 2019, kao i unapređenje operativne saradnje s Frontex-om. Nezavisni ekspert je dao preliminarne preporuke za dalje poboljšanje stanja u oblasti IUG, koje se uglavnom odnose na razvoj strateškog planiranja i unapređenje ljudskih resursa u ovoj oblasti, razvoj sistema za elektronsku identifikaciju migranata i usklađivanje tog sistema s EURODAC-om, unapređenje opreme na graničnim prelazima i dalji razvoj obuka u skladu sa šengenskim standardima, u oblasti nadzora i kontrole prelaska državne granice.
MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA / KANCELARIJA ZA EVROPSKE INTEGRACIJE
