U godini kada obilježava deceniju obnove svoje nezavisnosti i četvrtu godišnjicu od početka pristupnih pregovora, Crna Gora može biti zadovoljna ostvarenim rezultatima i napretkom u procesu pristupanja EU. Samo u posljednjih godinu dana, od juna 2015, na tri međuvladine konferencije smo otvorili pregovore u šest poglavlja pravne tekovine: 9. Finansijske usluge, 12. Bezbjednost hrane, veterinarstvo i fitosanitarna politika, 13. Ribarstvo, 14. Saobraćajna politika, 15. Energetika, 21. Transevropske mreže. Sada, u petu godinu pregovora ulazimo s dvadeset i četiri otvorena poglavlja, od kojih su dva privremeno zatvorena.
Daljim usklađivanjem s evropskim propisima u ovim oblastima i kvalitetnom primjenom usvojenih rješenja otišli smo korak naprijed prema najboljim evropskim praksama i standardima.
Tako na primjer, primjena evropskih propisa u 14. i 21. poglavlju doprinosi da imamo sigurnijii efikasniji prevoz, te da unaprijedimo postojeću i izgradimo novu saobraćajnu infrastrukturu i osiguramo boljesnabdijevanje energijom.
Reforme u okviru 15. poglavlja Energetika donose brojne koristi za građane, kao što su ušteda energije, povoljnije cijene i viši nivo kvaliteta usluga za krajnje korisnike, dok u oblasti finansijskih usluga radimo na daljem osiguranju visokog stepena stabilnosti finansijskog sistema.
Kad je riječ o poglavljima koja smo posljednja otvorili, možemo reći da smo pregovorima u 12. poglavlju podigli nivo sigurnostihrane koju proizvodimo ili prodajemo u Crnoj Gori, dok kada je riječ o ribarstvenoj politici, daljim naporima i usklađivanjem s evropskim propisima osiguraćemo bolju uključenost crnogorskog ribarstva na evropskom tržišu kao i bolji život za naše ribare.
Proteklih godinu dana je obilježio intenzivan rad na daljem unapređenju zakonodavnog okvira, izgradnji i jačanju institucija i razvojudomaće ekspertize u svim oblastima. Samo u oblasti vladavine prava broj reformskih zakona koje smo donijeli se popeo na šezdeset. Njima smo značajno unaprijedili stanje u oblasti pravosuđa, ljudskih prava, borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala. Nastavili smo s kvalitetnim sprovođenjem akcionih planova za 23. i 24. poglavlje i formirali nove institucije kao što su Specijalno tužilaštvo i Agencija za sprečavanje korupcije, čime smo postavili temelje za postizanje značajnih rezultata u praksi.
Jednako intenzivan rad tokom protekle godine smo imali i u ekonomskim i finansijskim poglavljima. Reforme na ovim poljima, i dalji rad na usklađivanju s evropskim propisima i standardima postepeno jačaju naš privredni sektor, osnažuju konkurenciju, unapređuju poslovni ambijent i pripremaju nas za jedinstveno evropsko tržište.
Dobri rezultati u napredovanju prema članstvu donijeli su nam pozitivne ocjene i priznanja sa najviših evropskih adresa za napredak ostvaren u političkim, ekonomskim i kriterijumima usklađivanja s pravnom tekovinom EU.
Podršku uspješnom sprovođenju reformi, osim na ekspertskom i tehničkom nivou, EU nam daje i kroz fondove Ipe namijenjene izgradnji infrastrukture. Tako je Crna Gora tokom prošle godine kroz Ipu dobila 40 miliona eura, uz dodatnih 52 miliona eura za infrastrukturne projekte. Ove godine na raspolaganju imamo 36 miliona sredstava iz Ipe, pored već opredijeljenih 9 miliona eura za infrastrukturne projekte, a učestvujemo i u dva regionalna projekta energetske efikasnosti i hidropotencijala na Zapadnom Balkanu u iznosu od 50 miliona eura koja smo dobili na Samitu u Parizu prije nekoliko dana. Imajući u vidu aktuelnu krizu kroz koju EU prolazi, uspješan nastavak procesa započetkog u Berlinu koji predstavlja političku platformu u okviru koje Unija pruža podršku Zapadnom Balkanu za saobraćajno i energetsko povezivanje, za nas je izuzetno bitan pokazatelj posvećenosti EU politici proširenja.
Iako se odlukom Velike Britanije o istupanju iz članstva našla pred velikim izazovom, posebno u pogledu daljeg sprovođenja politika u kojima ova zemlja ima značajnu ulogu, EU je spremno dočekala ovaj razvoj događaja i nije dozvolila da se dovede u pitanje sprovođenje ključnih politika, među kojima značajno mjesto zauzima i politika proširenja.
Za nas je to posebno važno jer je Crna Gora čvrsto odlučna da nastavi put evropske integracije. Naš strategijski cilj je da, kroz sprovođenje potrebnih reformi, usvajanje evropskih propisa i standarda unaprijedimo kvalitet života građana Crne Gore i osiguramo članstvo u najrazvijenijem klubu evropskih država. To je ključna odrednica crnogorske politike koja se temelji na stabilnoj većinskoj podršci naših građana evropskom putu. I upravo nam ta podrška daje motivaciju da nesmanjenim kvalitetom i efikasnošću nastavimo ispunjavati preuzete obaveze iz evropske agende.
Iz današnje perspektive, možemo reći da je Crna Gora prešla značajnu dionicu na svom evropskom putu. Polako ali sigurno se krećemo prema posljednjoj trasi evropskog puta. I rezultati našeg rada svakim danom postaju sve vidljiviji, a efekti promjena sve veći. Do kraja puta ima još dosta koraka i posla, ali ne sumnjam da ćemo ga preći kvalitetno i uspješno kao i dosad.
Autorski tekst glavnog pregovarača za vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, ambasadora Aleksandra Andrije Pejovića za Portal European Western Balkans