Ministarka evropskih poslova Maida Gorčević upoznala je danas članove Odbora za evropske integracije sa trenutnim stanjem u pregovaračkom procesu Crne Gore i dinamici zatvaranja pregovaračkih poglavlja, ali predstavila kvartalne i polugodišnje izvještaje o aktivnostima u okviru procesa integracije Crne Gore u EU. Ona je, pred ovim Odborom odgovarala i na pitanja o stepenu realizacije preporuka usvojenih na 11. sastanku Parlamentarnog odbora za stabilizaciju i pridruživanje (POSP).
Odbor je usvojio 40, 41. i 42. kvartalni Izvještaj koji se odnose na period od decembra prošle do juna ove godine, ali i 20. i 21. polugodišnji Izvještaj o ukupnim aktivnostima u okviru procesa integracije Crne Gore u EU, koji se odnose na period od jula prošle do juna ove godine.
Ministarka Gorčević je konstatovala da postoji izuzetan napredak kada su evropske integracije u pitanju i ocijenila da je jedan od najvećih iskoraka koji je dao poseban entuzijazam procesu evropske integracije dobijanje pozitivnog IBAR-a.
„Mislim da je ovo jedna uspješna godina kada su evropske integracije u pitanju i vjerujem da dobijanje IBAR-a zaista jeste deblokiranje evropskog puta u Crnoj Gori. Smatram da smo doveli do odlične saradnje Vlade, Skupštine i unutrašnjih aktera, ali i do odlične regionalne saradnje, posebno sa evropskim partnerima“, navela je i naglasila značaj postizanja društvenog konsenzusa za evropske integracije od strane sve tri grane vlasti.
U tom kontekstu, kao poseban napredak ocijenila je planirano zatvaranje četiri poglavlja nakon sedam godina stagnacije. Izrazila uvjerenje da će ih zvanično zatvoriti na Međuvladinoj konferenciji u decembru, i ocijenila da će na taj način Crna Gora postati i de facto lider u evropskim integracijama.
Ministarka je predstavila pregled realizovanih aktivnosti za izvještajni period od jula 2023. do juna 2024.godine i informisala je članove Odbora o najznačajnijim koracima i stanju u okviru svakog poglavlja i zaključila je da u svakom od njih postignut određeni napredak. Predstavila je i stepen realizacije Programa pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji za navedeni izvještajni period, najavila buduću dinamiku s fokusom na zatvaranje poglavlja i naglasila plan Vlade da se pregovarački proces finalizuje do 2028. godine.
Ona je istakla da je Crna Gora u fazi izrade novog Programa pristupanja EU za naredne dvije godine.
„Imaćemo nove rokove u dijelu zatvaranja poglavlja, koje ćemo iskomunicirati i sa resorima i sa Evropskom komisijom“, navela je Gorčević.
Ona je rekla da je najviše obaveza planirano za tekuću godinu – 326.
Kako je rekla, prošle godine je od 300 obaveza ispunjeno 98, a u ovoj je dosad, od 102, realizovano 50 obaveza.
Komentarišući promjenu plana s početka godine da do decembra zatvori deset poglavlja, objasnila je da proces zatvaranja ne zavisi samo od Crne Gore, već da na to utiču i objektivne okolnosti tehničke prirode. U tom smislu, podsjetila na promjene u okviru administracije Evropske komisije, ali i na održane izbore za Evropski parlament i ocijenila da su to faktori koji su usporili komunikaciju kako sa Crnom Gorom, tako i sa državama članicama. Najavila je da je plan da do 2026. zatvore sva poglavlja, te da će do kraja ove godine osim četiri formalno zatvorena poglavlja, još dva biti interno zatvorena.
„Imamo jasnu sliku kada treba zatvati određena poglavlja, zbog toga se i mijenja PPCG, imajući u vidu promjene obaveza i prioriteta u njemu. Da bi se određeno poglavlje moglo zatvoriti, neophodno je da sva završna mjerila za određeno poglavlje budu podnijeta Evropskoj komisiji četiri mjeseca ranije“.
Naglasila je da Vlada ne odustaje od tog cilja, kada je u pitanju dinamika zatvaranja poglavlja, te da tema evropskih integracija nije zanemarena, što se najbolje potvrđuje odobravanjem Reformske agende, ali i odnedavno pokrenutom edukacijom službenika za rad u evropskim institucijama, kao i većom inkluzijom mladih u proces, kako kroz debate o Evropskoj uniji koje se organizuju u srednjim školama širom zemlje, tako i kroz poziv studentima da stažiraju u Ministarstvu evropskih poslova.
Komentarišući obavezu izbora sudije Vrhovnog suda u sklopu Reformske agende, kao i sredstva opredijeljena za taj korak, ministarka evropskih poslova je saopštila da je to obaveza ne samo Vlade, već i Skupštine i sudske grane vlasti, i izrazila uvjerenje da će biti postignut društveni konsenzus u tom važnom pitanju.
Kada je riječ o dobijenom IBAR-u, ministarka Gorčević je ocijenila da je to rezultat suprođenja svih procedura, rada cjelokupne Vlade, Skupštine i ozbiljne komunikacije sa Evropskom komisijom. Objasnila je da se ovim Izvještajem ne zatvaraju poglavlja 23 i 24, već da se njime samo potvrđuje da je Crna Gora dostigla minimum koji u oblasti vladavine prava postoji u zemljama članicama.
Kao jasan pokazatelj političke volje Brisela, ministarka je prepoznala najavljenu posjetu Ursule von der Leyen, kao i imenovanje Marjana Šareca za Izvjestioca za Crnu Goru, imajuću u vidu podršku Slovenije u evropskim integracijama, prije svega u pogledu zagovaraju proširenja na Zapadni Balkan.
„Međuvladine konferencije u januaru, junu i najavljena u decembru predstavljaju najbolji pokazatelj odnosa EU prema Crnoj Gori i našem evropskom putu i ohrabruju nas da nastavimo kao i do sada“, ocijenila je.
Ministarka je najavila da Izvještaj o napretku očekujemo 30. oktobra i izrazila uvjerenje da će izvještaj prepoznati napredak u poglavljima.
MINISTARSTVO EVROPSKIH POSLOVA