Privreda Crne Gore jača, jer se ekonomski rast ubrzava na tri odsto u ovoj godini, nakon razočaravajućih rezultata u prošloj, saopšteno je iz Evropske banke za obnovuu i razvoj (EBRD).
“Očekuje se da snažan ekonomski učinak, povezan sa velikim projektom autoputa koji finansiraju Kinezi, nadmaši tokom naredne godine rastom bruto domaćeg proizvoda (BDP) od četiri odsto, najvećim u jugoistočnoj Evropi”, navodi se u saopštenju.
Sektor turizma je, kako su objasnili iz EBRD, imao dobar učinak u ovoj godini, kompenzujući pad u broju ruskih turista velikim brojem posjetilaca iz regiona.
“Međutim, glavni problem Crne Gore leži na fiskalnoj strani koji potiče od porasta nivoa javnog duga”, poručili su iz EBRD.
Izgledi za ekonomije u zemljama u kojima EBRD investira, kako su naveli ostaju podijeljeni.
“Zemlje prema istoku su opterećene ruskom recesijom i oslabljenim cijenama nafte i drugih roba, dok regioni koji su dalje prema zapadu imaju koristi od oporavka eurozone i uticaja prilagodljive monetarne politike Evropske centralne banke (ECB)”, dodaje se u saopštenju.
Prema najnovijem izvještaju EBRD-a za regionalne ekonomske perspektive, u regionu u cjelini se očekuje da će se rast usporiti na samo 0,2 odsto ove godine, u odnosu na 1,8 odsto u prošloj.
“Umjeren rast od 1,6 odsto očekuje se u narednoj godini. Ove prognoze su nepromijenjene od maja, ali one maskiraju regionalne razlike”, navodi se u saopštenju.
Sada se, kako su dodali iz EBRD-a, očekuje da se ukrajinska ekonomija, na primjer, smanji za 11,5 odsto u ovoj godini, što je pogoršanje od četiri procentna poena od onoga sto su bile majske projekcije.
Vršilac dužnosti glavnog ekonomiste u EBRD-u, Hans Peter Lankes, je rekao da će se možda u narednoj godini desiti preokret nakon pet uzastopnih godina usporavanja.
“Ali loše je što postoje i značajni rizici”, smatra Lankes.
U izvještaju se kao rizik navodi i oštriji od očekivanog usporavanja u Kini, većeg od očekivanog povećanja kamatnih stopa u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD), političke nestabilnosti i geopolitičke tenzije i neravnomjerna implementacija programa za spašavanje Grčke ekonomije.
U izveštaju se navodi da kriza izbjeglica koja je oštro intenzivirana u ovoj godini utiče na ekonomiju u velikom broju zemalja.
Među zemljama koje su u tom smislu u “prvim redovima”, procenjuje se da će Turska biti domaćin nekoliko miliona izbjeglica, dok u Jordanu oni čine gotovo petinu stanovništva.
Ovaj masivni priliv je, kako su dodali, nategnuo javne usluge, vladine finansije i tržišta rada.
“Tranzitne zemlje u jugoistočnoj Evropi koje su pružale medicinsku i socijalnu pomoć, hranu, vodu i smještaj za izbeglice, se suočavaju sa logističkim i fiskalnim izazovima”, rekli su iz EBRD.
Posmatrano po regionima, EBRD vidi relativno jaku perspektivu u centralnoj Evropi i baltičkim zemljama, uz pomoć kvantitativnog popuštanja u eurozoni (QE) i nižih cijena robe, čime se obezbjeđuje prostor za lakše monetarne uslove u regionu.
“Ekonomije u jugoistočnoj Evropi takođe imaju koristi od QE u Evropi, slabijeg eura i niže cijene nafte. Očekuje se generalno da se rast nastavi u ovoj godini i da se održava u narednoj. Međutim, kada je u pitanju grčka ekonomija, očekuje se da se smanji i ove i naredne godine”, saopštili su iz EBRD.
Ekonomska situacija u istočnoj Evropi i na Kavkazu se, kako su kazali, u ovoj godini pogoršala, pod uticajem prelivanja recesija u Rusiji i dublje recesije u Ukrajini i Bjelorusiji.
“Međutim, očekuje se da će Ukrajina ponovo pokazati rast naredne godine. Privreda možda dotakne dno polovinom godine i onda bude na putu postepenog oporavka”, rekli su iz EBRD.
U izvještaju se navodi da je Turska posebno ranjiva na opasnost od uticaja odliva kapitala na tržišta u razvoju u svjetlu očekivanog povećanja američkih kamatnih stopa.
U regionu južnog i istočnog Mediterana, prognoze su revidirane za Egipat zbog jakih investicija.
“U Tunisu su izgledi rasta oslabljeni zbog pogoršanja domaćih uslova dok se regionalni problemi bezbjednosti odnose na Jordan”, zaključili su iz EBRD.
MINA Business