Inspirisani ljepotom Durmitora, istrajni u namjeri da građanima/kama obezbijede bolji život, rukovodstvo opštine Žabljak prije dvije godine odlučilo je da unaprijedi svoje kapacitete, kako bi bolje mogli da iskoriste EU fondove.
“To opredjeljenje je danas rezultiralo sa sedamnaest predatih aplikacija na osam EU Programa. Jedan je uspješno realizovan, dva su na početku svoje realizacije (vrijednosti 425.354,97 eura), a jedanaest je u fazi ocjenjivanja i čekaju svoju finalnu odrednicu (vrijednost predatih projekata je 2.666.700,00eura)”, kazala je konsultantkinja predsjednika opštine za EU fondove i međunarodnu saradnju Jasminka Jagličić.
Život pod Durmitorom smatra privilegijom, a sa timom od četvoro, trenutno predano radi na implementaciji dva inovativna projekta.
“Nikola Tesla je kazao da nema predmeta koji je toliko vrijedan proučavanja kao priroda. Ovakvo razmišljanje motivisalo nas je da se uključimo u dva inovativna EU projekta For.REST i BIOMIMICRY”, kazala je Jagličić.
Ona je pojasnila da je namjera da se kroz For.REST projekat Žabljak pozicionira kao centar šumskog turizma, dok od projekta BIOMIMICRY očekuju da opštinu pozicionira kao centar primjene biomimikrije u arhitekturi, zasnovanoj na biodiverzitetu Durmitora.
“Projekat BIOMIMICRY (Inspired Habitat Design Solutions for Biodiversity Protection and Restoration) promoviše biomimikriju kao naučnu disciplinu koja kroz pažljivo proučavanje prirode i njenih harmoničnih procesa pruža inovativne modele za zaštitu i obnavljanje biodiverziteta. Primjenom principa biomimikrije, inspirisanih prirodnim fenomenima, projekt rješava izazove pojedinca, zajednica i društva, podstičući težnju ka prirodnoj harmoniji i održivom razvoju”, kazala je Jagličić i dodala da je projekat vrijedan 1,5 miliona eura i da će se implementirati u roku od 36 mjeseci.
Ovaj projekat će se, kako je precizirala Jagličić koja je i menadžerka projekta, u prvoj fazi baviti analizom biodiverziteta Durmitora, prirodnih staništa, kao i proučavanjem mogućnosti njihove primjene u arhitekturi.
“Za jedan broj izabranih “modela”, potražiće se tehničko-tehnološka rješenja, da se u posljednjoj fazi projekta primijene na postojećoj arhitekturi javnih objekata opštine Žabljak. Tokom projekta biće urađena baza podataka biodiverziteta (staništa) projektom obuhvaćene teritorije (Slovenija, Hrvatska, Srbija, Bosna i Hercegovina, Italija, Crna Gora), za primjenu u arhitekturi”, kazala je Jagličić.
Zatim će, pojasnila je ona, biti razvijeni moduli za edukaciju arhitekata.
“Višednevne edukacije doprinijeće unaprjeđenju znanja o metodama proučavanja prirode i uzimanju inspiracije iz njenih procesa, kako bi se primijenile u arhitekturi radi postizanja bolje integracije objekata u okolinu. Fokus je na održivoj i odgovornoj gradnji koja koristi obnovljive izvore energije, smanjuje proizvodnju nerazgradivog otpada, odgovorno upravlja emisijama štetnih gasova i doprinosi očuvanju kiseonika”, rekla je Jagličić.
Iz opštine Žabljak ističu da je biomimikrija multidisciplinarna nauka koja podrazumijeva saradnju naučnika iz više oblasti te će projekat doprinijeti boljoj saradnji akademske zajednice. Biće urađena i Strategija za zaštitu biodiverziteta Jadransko-Jonske regije kroz primjenu biomimikrije. Vodeći partner na projektu je Research and Educational Center Mansion Rakičan (Slovenija). Projekat finansira INTERREG VI B IPA ADRION.
Kada je u pitanju projekat For.REST (Šumski turizam u prekograničnom području između Srbije i Crne Gore), on ima za svrhu stvaranje inovativnog turističkog proizvoda – Šumski turizam!
“Na početku projekta biće urađena procjena prekogranične teritorije Srbija-Crna Gora za razvoj šumskog turizma, zatim će se na terenu izraditi jedinstven itinerer šumskog turizma sa kojim će se konektovati lokalni turistički operateri”, kazala je Jagličić.
Projekat će se realizovati kroz četiri sesije obuke namijenjene sertifikovanim turističkim vodičima, uz razvoj jedinstvenog vodiča za šumske terapije. Ovaj vodič će omogućiti dodatnu edukaciju za 10 odabranih i sertifikovanih vodiča s obije strane prekogranične teritorije. Planirano je sertifikovanje, obilježavanje, uređenje i opremanje 20 km šumskih staza, poznatih kao “šumska kupališta.”
“Ove staze biće opremljene lakom infrastrukturom, osmatračnicama i hranilištima za ptice, stvarajući prostor za harmonizaciju sa prirodom i jedinstvena iskustva šumske terapije. Osim terapeutske dimenzije, turisti će moći da posmatraju ptice u njihovim prirodnim staništima, prate njihov način života i uživaju u autentičnoj povezanosti sa šumom”, pojasnila je Jagličić.
Pored opštine Žabljak, kao vodećeg partnera, partneri na ovom projektu su i Centar za zaštitu i proučavanje ptica (Podgorica), Specijalni rezervat prirode UVAC i Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije. Vrijednost projekta je 249,354.08 eura. Projekat For.REST sufinansira Evropska unija u okviru finansijskog instrumenta pretpristupne pomoći (IPA II) kroz Program prekogranične saradnje Srbija – Crna Gora 2014-2020. Ugovor za sufinansiranje sredstvima Evropske unije potpisan je sa Ministarstvom finansija Republike Srbije – Sektorom za ugovaranje i finansiranje programa iz sredstava Evropske unije.
Na kraju, Jagličić upućuje otvoreni poziv sa Žabljaka svima koji vole prirodu.
“Ako u Durmitoru nalazite inspiraciju, imate želju da stvarate kreaciju i nju transformišete u inovaciju dobrodošli ste u Žabljak na Durmitor. Proučavajući prirodu, upoznaćete sebe”, kazala je Jagličić.
Autorka: Mirjana Ivanović, konsultantkinja na projektu EU4ME