Snažan civilni sektor jedan je od ključnih aktera u procesu demokratizacije crnogorskog društva. Opsežni reformski procesi kroz koje država prolazi na putu integracije u Evropsku uniju zahtijevaju podsticajno okruženje za djelovanje i punu uključenost civilnog društva u kreiranju javnih politika.
Cilj projekta OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika M’BASE je da doprinese izgradnji kapaciteta organizacija civilnog društva da kredibilno učestvuju u demokratskom razvoju zemlje, promociji i primjeni evropskih standarda.
Osim finansijske podrške projektnim idejama obezbjeđuje se i program jačanja kapaciteta te kontinuirana mentorska podrška. Organizacija koja dobije projekat prolazi kroz program treninga za upravljanje projektima iz fondova EU. To podrazumijeva obuku o administrativnom vođenju i upravljanju finansijama u skladu sa domaćim zakonodavstvom i PRAG-om. Kako bi što bolje komunicirali svoje projekte prema ciljnim grupama i zainteresovanim stranama organizacije imaju priliku da se upoznaju sa pravilima vidljivosti podrške EU, kao i da steknu osnovne vještine u pisanju saopštenja za javnost, objava i upravljanja prezentacijom projekata putem društvenih mreža. Poseban segment treninga posvećen je upoznavanju sa metodama praćenja rada javnih institucija u kreiranju i sprovođenju javnih politika. Projektom je predviđena finansijska podrška u više kategorija kako bi uključila organizacije različitog nivoa razvijenosti, prije svega manje organizacije koje djeluju van Glavnog grada ili koncentrišu svoje aktivnosti u manje razvijenim regionima države.
Na tri dosadašnja poziva za podršku organizacijama civilnog društa prispio je 271 projektni prijedlog, od čega je podržano 63 u ukupnom iznosu od preko 1 900 000 EUR. Dok kraja 2023. kada se završava realizacija projekta biće raspisana još dva poziva.
Podržani projekti adresiraju najrazličitije teme poput inicijativa koje doprinose unaprjeđenju vladavine prava, borbi protiv korupcije, promociji ljudskih prava i rodne ravnopravnosti, osnaživanju aktivizma mladih, zaštiti životne sredine i promociji održivog razvoja. Neke od uspješnih inicijativa su i uspostavljen EU Kutak u Bijelom Polju, kao informativno edukativni centar za građane gdje se putem raznovrsnih događaja, poput projekcije dostignuća evropske kinematografije, organizaciju panela, seminara, konferencija, izložbi – građani informišu o različitim aspektima procesa integracije, evropskim vrijednostima i kulturi. Uz M’BASE podršku pružaju se brojni servisi za građane u svim regionima države, SOS linije za žene i djecu žrtve nasilja, pravna podrška za LGBTIQ osobe, pravna pomoć za migrante, potrošačka savjetovalista i sl. U okviru podržanih projekata organizovane su brojne aktivnosti za mlade u omladinskim centrima širom Crne Gore, vršnjačke edukacije u školama, a osnaženi su i kapaciteti nastavničkog kadra i drugih profesionalaca u školama i nevladinom sektoru koji rade sa mladima. Dodatno, formulisane su i zagovaraju se inicijative i preporuke za unaprjeđenje omladinskih politika. Pokrenute su platforme za komunikaciju građana sa lokalnom samoupravom, aplikacija za prijavu slučajeva korupcije u zdravstvu, formirane su neformalne grupe građana koje prate i učestvuju u radu lokalnih institucija. Promocija ljudskih prava i rodne ravnopravnosti odvija se u okviru informativnih kampanja usmjerenih na razvoj kulture ljudskih prava, izradu publikacija, dokumentarnih filmova, izložbe i druge kulturne i umjetničke manifestacije.
Diskusioni forumi i okrugli stolovi, koji se odvijaju u okviru projekta, predstavljaju prostor za neposredni dijalog civilnog društva i Vlade, te razmjenu ideja ne bi li se unaprijedila saradnja i gradio povoljniji okvir za djelotvorniji uticaj nevladinog sektora na rad institucija i javne politike. Osim neposrednog dijaloga ključnih aktera, sprovode se i istraživanja, ispitivanja javnog mnjenja i analize čiji nalazi služe za kreiranje preporuka za donosioce odluka u oblasti politika razvoja civilnog sektora.
Jedna od aktivnosti su i godišnje konferencije posvećene pregovaračkom procesu koje okupljaju predstavnike institucija, civilnog društva, predstavnike međunarodnih organizacija i donatorske zajednice kako bi kroz diskusiju o izazovima identifikovali zajednička rješenja, mogućnosti saradnje u cilju ubrzanja i postizanja boljih efekata procesa evropskih integracija.
Program OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika M’BASE sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO) u partnerstvu sa njemačkom fondacijom Friedrich Ebert (FES), NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP) i NVO Politikon mreža, a u saradnji sa Ministarstvom javne uprave i Ministarstvom evropskih poslova Vlade Crne Gore. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave.
EUROKAZ
Autorka: Aldina Žuđelović, asistentkinja na programima u Centru za građansko obrazovanje (CGO)
