IPA projekat ( VTMIS- Vessel Traffic Monitoring and Information Syistem) – Sistem za nadzor i upravljanje pomorskim saobraćajem je projekat, koji je Ministarstvo saobraćaja i pomorstva kandidovalo za finansiranje iz sredstava za predpristupnu pomoć u cilju realizacije niza neophodnih aktivnosti iz oblasti sigurnosti plovidbe u Crnoj Gori. Evropska unija je donirala 2,8 mil eura, dok Crna Gora učestvuje sa kontribucijom od 20% od ukupne vrijednosti projekta (700.000,00 eura).
Uspostavljanje VTS/VTMIS službe obaveza je Crne Gore u procesu pristupanja EU – Poglavlje 14, koje je otvoreno u aprilu 2013. godine, te se sprovodi u skladu sa Direktivom EU 2002/59/EC o uspostavljanju sistema za nadzor i upravljanje pomorskog saobraćaja.
VTMIS je inplementiran u crnogorsko zakonodavstvo kroz Zakon o sigurnosti pomorske plovidbe (poglavlje IV. Nadzor, Informisanje i upravljanje pomorskim saobraćajem).
U okviru dijela VTMIS projekta se nalaze i niz drugih aktivnosti, koje se kao kontribucija finansiratia iz nacionalnog budžeta, a to su:
1. Osnovna obuka (Levelling program) za VTS/VTMIS operatere – koja je u potpunosti i uspješno završena krajem novembra 2014 godine, u iznosu od 72.000,00 €.
2. Napredna obuka (Specialization program) za VTS/VTMIS operatere – koja je u potpunosti i uspješno završena u januaru 2015 godine, u iznosu od 79.750,00 €.
Sistem za nadzor i upravljanje pomorskim saobraćajem je složen tehnički i informacioni sistem, namijenjen za praćenje, upravljanje i organizaciju pomorskog saobraćaja u unutrašnjim morskim vodama, teritorijalnom moru i epikontinentalnom pojasu Crne Gore.
Sprovodi se u cilju povećanja sigurnosti pomorske plovidbe, efikasnosti pomorskog saobraćaja i zaštite morskog prostora, i obuhvata:
– prikupljanje podataka o pomorskim objektima i pomorskom saobraćaju,
– davanje podataka pomorskim objektima,
– davanje plovidbenih savjeta i podrške u plovidbi pomorskim objektima,
– organizaciju plovidbe i upravljanje pomorskim saobraćajem.
Implementacija VTMIS-a u Crnoj Gori, odnosno uspostavljanje sistema za nadzor i kontrolu pomorskog saobraćaja, ova aktivnost je vrijedna 1.800,000 €, u toku je i nakon njenog završetka Uprava odnosno Država Crna Gora, će dobiti vrijednu sofisticiranu opremu za nadzor pomorskog saobraćaja i to:
– Radare najnovije generacije solid state tehnologije (200W, lako detektovanje veoma malih objekata na moru, ušteda prilikom održavanja, napredne karakteristike itd.)
– VHF primo predajnike,
– AIS bazne stanice,
– radio-kumunikacionu opremu,
– VTMIS softver,
– meteo stanice i
– radiogoniometre
VTS/VTMIS oprema će se postaviti na sljedećim senzorskim lokacijama:
– Obosnik (opština Herneg Novi),
– Crni rt (opština Bar) i
– Mavrijan (opština Ulcinj).
U ovom trenutku, izvršena je komplena instalacija opreme u skladu sa svom pratećom projektnom dokumentacijom i dozvolama na dvije lokacije, Obosnik i Mavrijan. Današnjom instalacijom radarske antene na senzorskoj lokaciji Crni rt ušlo se u završnu fazu VTMIS projekta, te puštanje u testni rad očekuje se sredinom maja mjeseca 2015. godine. Sam VTMIS projekat biće završen 04. septembara 2015. godine.
Podaci sa svih senzorskih lokacija će se prosleđivati prema koordinacionom centru za traganje i spašavanje (MRCC – Maritime Rescue Coordination Centre) sa sjedištem u Dobroj Vodi – Opština Bar, gdje će biti i budući VTS / VTMIS centar Crne Gore.Pored same namjene implementacije VTMIS-a, oprema će značajno unaprijediti i službu traganja i spašavanja na moru, obzirom na instalaciju savremenog radarskog sistema. U SAR akcijama biće olakšano pronalaženje objekata u nesreći i njihova pravovremena evakuacija.Takođe, dio opreme će biti instaliran u prostorijama dvije lučke kapetanije Bar i Kotor, koje će imati kompletnu radarsku i AIS sliku, što će im omogućiti olakšano praćenje i kontrolu brodova. Senzorski podaci koji se prikupljaju sa lokacija, će se prosleđivati nadležnim institucijama u Crnoj Gori u cilju efikasnosti pomorskog saobraćaja i sigurnosti na moru.
Donacija od strane EU, značajno unaprijeđuje i reguliše sigurnost plovidbe crnogorskim vodama u skladu sa evropskim zakonodavstvo, kao i osavremenjivanje SAR službe koja će paralelno koristiti radarske senzore prilikom akcija traganja i spašavanja na moru.
PR Služba Ministarstva saobraćaja i pomorstva