Koncept idealnog putovanja posljednjih godina doživljava značajne promjene. Umjesto ustaljenih ruta i tradicionalnih obilazaka, turisti sve više žele da istražuju područja van utabanih staza. Oni su danas u potrazi za ponudom koja zadovoljava njihovu znatiželju i interesovanja, a u tome se sve više oslanjaju na digitalne tehnologije.
Prepoznajući ove trendove, institucije iz Crne Gore, Italije i Albanije udružile su snage i odlučile da osmisle inovativne turističke proizvode usmjerene na digitalnu promociju regije Južnog Jadrana i sjevernog Jonskog mora, kao i na zajedničku valorizaciju prirodnih i kulturnih bogatstava ovog područja. To im je omogućio tematski projekat DUE MARI, koji je podržan kroz Interreg IPA program prekogranične saradnje Italija – Albanija – Crna Gora 2014-2020, koji sufinansira Evropska unija.
„Naša zamisao bila je da region duž Jadranskog i Jonskog mora povežemo u jedinstvenu destinaciju kako bismo zadovoljili potrebe sve većeg broja putnika koji žele aktivan odmor i autentične lokalne doživljaje, daleko od mjesta prema kojima gravitira većina posjetilaca“, za Eurokaz objašnjava Maja Kovačević iz Ministarstva turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera Crne Gore, koje je bilo nosilac ovog projekta u sklopu ranijeg Ministarstva ekonomskog razvoja i turizma.
Pored crnogorskog ministarstva nadležnog za oblast turizma, partneri na projektu bili su i Nacionalna turistička organizacija Crne Gore, Ministarstvo turizma i životne sredine Albanije, Regija Pulja, Regija Molize i društvo INNOVAPUGLIA S.p.A. Ukupna vrijednost projekta iznosila je 5,2 miliona eura, od čega su 85% bespovratna sredstva Evropske unije.
Ključno postignuće projekta je zajednička digitalna platforma Due Mari, na kojoj je predstavljeno više od 600 prirodnih i kulturnih znamenitosti u italijanskim regijama Pulja i Molize, Albaniji i Crnoj Gori.
Prema riječima Kovačević, partneri iz tri države su mapirali svoje ključne lokalitete prirodne i kulturne baštine i postavili ih na virtualnu interaktivnu platformu, kojoj korisnici lako mogu pristupiti i tako osmisliti svoje putovanje.
„Kada je riječ o Crnoj Gori, na platformi se nalazi 160 lokaliteta iz svih opština. Platforma omogućava posjetiocima virtuelnu šetnju kroz predjele širom Crne Gore. Za svaki lokalitet je dat i kratak informativni tekst, a sadržaj je dostupan na engleskom i crnogorskom jeziku. Takođe, napravljene su i tri rute od ponuđenih lokaliteta, po jedna koja predstavlja južnu, centralnu i sjevernu regiju, kao miks različitih atrakcija koje vrijedi posjetiti“, kaže Kovačević.
Zahvaljujući ovoj platformi, brojne manje poznate prirodne i kulturne atrakcije iz cijele Crne Gore postale su dostupne domaćim i inostranim putnicima, koji tako imaju priliku da saznaju nešto više o potencijalnim mikro-destinacijama, ali samo do mjere da ih zainteresuju i motivišu da ih posjete.
Zabojsko jezero kod Mojkovca, arheološko naselje Municipium S nadomak Pljevalja, Vezirova džamija u Gusinju, nekropola Žugića Bare na Durmitoru, Manastir Ždrebaonik i Tivatska solila samo su neki od lokaliteta koji se obično ne nalaze u turističkim prospektima o Crnoj Gori, a predstavljaju vrijedne djelove kulturne i prirodne baštine naše zemlje.
Pored njih, na platformi se nalaze i lokaliteti sa Liste svjetske baštine UNESCO-a, kao što su stari grad Kotor, zamak Berat u Albaniji, osmougaoni zamak Castel del Monte u Pulji, kao i antičko rimsko pozorište Teatro Tempio di Pietrabbondante u regiji Molize.
Osim digitalne platforme, tokom projekta je izrađena i replika prese iz Štamparije Crnojevića i drugi autentični namještaj koji je u funkciji prese. U saradnji sa Ministarstvom kulture i medija, koji je bio pridruženi partner na projektu, replika prese i namještaj dati su na upravljanje Narodnom muzeju na Cetinju i sada su izloženi u Biljardi.
Kako navodi Kovačević, partneri iz Crne Gore su željeli da od kulturno-istorijskog nasljeđa naprave prepoznatljiv turistički proizvod.
„Ovo je posebno važno budući da, prema podacima Svjetske turističke organizacije, 4 od 10 turista putuju inspirisani upravo aspektom kulturnog turizma. Dodatno, istraživanje o stavovima i potrošnji turista u Crnoj Gori koje je sprovela NTO potvrđuju da je preko 65% ispitanika tokom boravka u Crnoj Gori razgledalo kulturne znamenitosti, uključujući muzeje, galerije i izložbe“, dodaje ona.
Partneri su posvetili značajnu pažnju i promociji projekta. Izdvaja se zajednička publikacija na engleskom jeziku pod nazivom ‘Due Mari Route It’, u kojoj su prikazani brojni kulturni i prirodni lokaliteti u Italiji, Albaniji i Crnoj Gori. Pored toga, partneri iz Crne Gore su za svaku opštinu od video materijala snimljenih iz vazduha izradili kratke promotivne filmove, koji su ustupljeni lokalnim turističkim organizacijama kako bi što bolje promovisale svoje turističke potencijale.
Kroz projekat su nabavljena i tri interaktivna ekrana – totema, koji su dati na upravljanje lokalnim turističkim organizacijama i postavljeni na vidljivim lokacijama u Podgorici, Kolašinu i Baru. Na njima će uskoro biti dostupni sadržaji tih lokalnih turističkih organizacija, kao i link ka svim virtuelnim šetnjama kroz odabrane lokalitete u Crnoj Gori.
Kovačević je posebno ponosna što je ministarstvo nadležno za oblast turizma pokazalo sposobnost da upravlja ovako velikim regionalnim projektom, ističući i izvrsnu saradnju koju su ostvarili sa partnerima.
„Kroz projekat DUE MARI smo potvrdili da u ovoj regiji možemo jako lijepo i efikasno da sarađujemo, okupljeni oko zajedničkih prioriteta i interesa. Vjerujem da je ovo samo početak rada na boljoj turističkoj, kulturnoj i ekonomskoj povezanosti Jadransko-jonskog područja,“ zaključuje ona.
Autor: Stefan BULATOVIĆ, Ministarstvo evropskih poslova
