Predsjednik Evropskog pokreta Momčilo Radulović izjavio je u intervjuu Pobjedi da odluka o pozivu za članstvo u NATO-u predstavlja kamen temeljac daljeg procesa integracije Crne Gore u Evropsku uniju.
“Iako ni u jednom zvaničnom dokumentu Evropske unije ne stoji zvaničan zahtjev da nova članica mora prvo ući u NATO, pa tek onda u EU, zapravo je primarno učlanjenje u evroatlantske strukture, nešto što se bez pogovora podrazumijeva za sve zemlje aspirante za članstvo u EU”, kaže Radulović.
On smatra da je pravo vrijeme da pojedini opozicioni subjekti u Crnoj Gori, koji imaju razvojnu perspektivu, najzad usklade svoje političke programe sa izazovima novog vremena i nove razvojne i vrijednosne paradigme u koje naša zemlja neminovno ulazi.
“Njihovo “Da” NATO-u bilo bi zapravo ,,da“ za sve one vrijednosti na kojima se zasniva i Evropska unija “, kaže Radulović.
POBJEDA: Da li će poziv za članstvo u NATO ubrzati evropske integracije Crne Gore?
RADULOVIĆ: U strateškom smislu, odluka o pozivu za članstvo u NATO-u predstavlja kamen temeljac našeg daljeg procesa integracije u Evropsku uniju. Sve zemlje Istočne i Centralne Evrope, koje su nakon pada Berlinskog zida željele da postanu članice EU, morale su da prilagode sigurnosne i bezbjednosne sisteme i usklade ih sa onima koji su vladali u zemljama Zapadne Evrope, koje su u to doba činile EU. Zbog toga jer je proces integracije politički proces koji u suštini ima bezbjednost i mir na kojima se zasniva ekonomski razvoj. Da bi zapadni partneri bili uvjereni u iskrenost i suštinske reforme svojih novih istočno i centralno-evropskih partnera, odabran je NATO kao neupitni metodološki okvir za prilagođavanje novoj političkoj i bezbjednosnoj realnosti. Zbog toga, iako ni u jednom zvaničnom dokumentu Evropske unije ne stoji zvaničan zahtjev da nova članica mora prvo ući u NATO, pa tek onda u EU, zapravo je primarno učlanjenje u evroatlantske strukture nešto što se bez pogovora podrazumijeva za sve zemlje aspirante za članstvo u EU.
POBJEDA: Dakle, to su komplementarni procesi, imajući u vidu i činjenicu da je od 28 zemalja Evropske unije, njih 22 dio NATO saveza.
RADULOVIĆ: Nijesu sve stare članice EU koje dolaze sa područja Zapadne Evrope istovremeno i članice NATO, ali sve nove članice koje dolaze sa područja Istočne i Centralne Evrope to moraju biti. I ta činjenica mora da bude jasna političkim strukturama na Zapadnom Balkanu, pa i u našoj zemlji koje prilično licemjerno promovišu stav „Evropska unija da, a NATO ne“. To je politička i logička kontradikcija za sve zemlje koje nijesu imale isti sistem vrijednosti kao i zemlje Zapadne Evrope. A mi, nažalost, nijesmo i ako hoćemo u njihov klub, onda valjda moramo pristati na njihove uslove članstva. Bilo kakve teze koje zastupaju stav „članstvo u EU da, ali pod našim uslovima“ su zapravo one koje kažu „ne“ članstvu u Evropskoj uniji. Zbog toga je poziv u NATO pravo vrijeme da pojedini opozicioni subjekti u Crnoj Gori, koji imaju razvojnu perspektivu, najzad usklade svoje političke programe sa izazovima novog vremena i nove razvojne i vrijednosne paradigme u koju naša zemlja neminovno ulazi. Njihovo ,,da“ NATO-u bi bilo zapravo ,,da“ za sve one vrijednosti na kojima se zasniva i Evropska unija.
POBJEDA: Bezbjednosna i vanjska komponenta koja se pregovara sa EU kroz poglavlje 31 jeste jedna od veza ova dva procesa. Koje još teme povezuju evropske i evroatlantske integracije?
RADULOVIĆ: Naše članstvo u NATO-u je zapravo potvrda da mi želimo da poštujemo osnovne vrijednosti funkcionisanje pravne države i vladavinu prava, zaštitu ljudskih i manjinskih prava, parlamentarnu demokratiju i tržišnu ekonomiju, kao i poštovanje ravnopravnosti i solidarnosti između država članica.
Iako je, kao i u slučaju Evropske unije, učlanjivanje u NATO bezbjednosno pitanje, ipak je sa razvojem i promjenom uloge NATO-a došlo do promjene u vrednovanju osnovnih vrijednosti svakog političkog sistema koji ima aspiraciju da postane novi član evroatlantske porodice. Iako su članice spremne da promjene u novopridošlim zemljama gledaju i kroz prizmu daljeg razvoja, a ne samo trenutnog stanja, ipak su u novom vremenu zahtjevi poštovanja stavljeni u prvi plan. Rezultati takve politike su vidljivi u novim članicama, u kojima je stanje u vezi sa osnovnim vrijednostima u trenutku ulaska bilo daleko od idealnog, ali se vremenom mijenjalo na bolje i približavalo standardima koji su vladali u zemljama osnivačima ovog saveza.
POBJEDA: Prema Vašoj ocjeni, koliko godina će biti potrebno Crnoj Gori da završi pregovore sa EU i postane članica?
RADULOVIĆ: Kada je u pitanju Crna Gora, očekuje se da se pregovori završe do 2020.godine i da u godini nakon toga dobijemo poziv za članstvo. Nadajmo se da će ovakva optimistička prognoza ostati i u godinama pred nama i da će sve strukture našeg društva dati svoj puni doprinos u kreiranju nove, evropske Crne Gore.
Reforme postaju naš standard
POBJEDA: Da li reforme koje se zahtijevaju u okviru pristupanja NATO-u označavaju pokretanje dubljih reformi koje su preduslov za članstvo u EU?
RADULOVIĆ: Iz kompatibilnosti procesa proizilazi da su dublje reforme nešto što se više i neće posebno naglašavati, već se sada podrazumijeva kao standard. U tome je i suština nove razvojne paradigme evropske i evroatlantske integracije, koju naša zemlja već osjeća i koja će se u perspektivi i dalje utvrđivati i razvijati reforme postaju naš standard, a ne prolazna kategorija.
Svi oni u vlasti koji su mislili da će povremenim i privremenim koncesijama postizati kratkoročne ciljeve, uz očuvanje starih i anahronih modela manipulacije, ne igraju na pravu kartu i ne razumiju suštinu i istorijsku snagu i pravac svih ovih procesa. Reforme evropske integracije, ali i evroatlantskih procesa su ,,grudva“ koja je odavno krenula niz ,,sniježno brdo“. Svako ko misli da se ona zaustavlja kao u onim momentima kada je pokrenuta se prilično vara i ne razumije novu stvarnost koja je oko i ispred nas. To bi mudrima trebalo da bude izazov i mogućnost za sopstveno i institucionalno unapređenje, a ne prepreka i mogućnost za manipulaciju.
Krenuli sa „mrtve tačke”, potrebne kadrovske promjene u sudstvu
POBJEDA: U Izvještaju Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2015. godinu, koji je objavljen u novembru, navodi se da će dalji napredak u pregovorima o pristupanju EU biti uslovljen napretkom u vladavini prava. Da li aktivnosti Specijalnog tužilaštva, serija tužbi za korupciju i zloupotrebu položaja, znače da je Crna Gora ipak krenula sa „mrtve tačke”?
RADULOVIĆ: Novi Izvještaj jeste najpovoljniji koji smo imali do sada, kao i najbolji u regionu, ali je istovremeno veoma precizan i smanjuje prostor za političku manipulaciju sa bilo koje strane. Poručeno nam je da dosadašnje greške ili usporavanje reformi neće biti tolerisano i da će sankcije doći kroz zaustavljanje ili značajno usporavanje procesa, što bi u ovoj fazi bio snažan politički, ali i ekonomski i institucionalni udarac za naše društvo.
Implementacija reformi i sprovođenje u praksi novih zakonskih i institucionalnih rješenja sada podrazumijeva precizno mjerljive rezultate u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije. Mi svakodnevno imamo situaciju da policija uhapsi kriminalce, a da ih tužilaštvo ujutro pusti na slobodu ili da sudije zagube dokaze i donose presude koje se obaraju u velikom procentu i niz situacija koje su skandalozne prvenstveno na unutrašnjem planu, ali koje i na planu evrointegracije predstavljaju ono na što nam se upire prstom. Potezi novih ljudi na čelu tužilaštva imaju i svoje dobre i lošije strane, ali se najzad nešto pokrenulo sa mrtve tačke na kojoj smo godinama bili. Posao Sudskog savjeta će takođe biti izuzetno težak, ali se sa značajnim promjenama na kadrovskim pozicijama u sudskom sektoru mora krenuti što prije, jer se kvantitetom sudskih presuda ne može sakrivati njihova loša kvalitativna strana.
Izvor: Pobjeda